Η ζωή στη σκήτη της Αγίας Άννης στο Άγιο Όρος

Φανερώνουσα τάς αντιμισθίας, τάς οποίας θα έχουν από Θεού οί εν τη Ιερά ημών Σκήτη έγκαταβιούντες μοναχοί καί υπομένοντες την ενταύθα σκληρότητα του τόπου.

Προ ετών επί του Οικουμενικού Πατριάρχου Κυρίλλου, του εν τη ίερά Σκήτη της Άγιας Άννης μοναχικώς έγκαταβιώσαντος καί όσίως τελειωθέντος (έκοιμήθη τη 27η Ιουλίου του 1775), έγένετο εν τω τύπω τούτω (κάτωθεν της Σκήτης, πλησίον του ελαιώνας του Πατριάρχου, ένθα το Προσκυνητάριον καί ο Τίμιος Σταυρός, τοποθετηθείς ενταύθα προς αίώνιον άνάμνησιν του γεγονότος θαύματος, η μάλλον της θείας άποκαλύψεως) το έξης θαυμάσιον:

Γέροντος τίνος υποτακτικός, μεταφέρων εκ της θαλάσσης φορτίον επί των ώμων καί ανερχόμενος μετά πολλού κόπου, αλλά καί υπό αδημονίας καταληφθείς, ως ματαίως δήθεν κοπιάζων, έκάθησεν ενταύθα μετά του φορτίου προς ολίγην άνάπαυσιν, τυραννούμενος υπό των ανωτέρω λογισμών, οπού παραδόξως ακούει άνωθεν, την κατ' έξαίρετον τρόπον εφορον καί άρωγόν ημών Ύπεραγίαν Θεοτόκον λέγουσαν αύτώ:
«Τί αδημονείς καί θλίβεσαι; Γίνωσκε ότι οί κόποι τους οποίους οί αδελφοί ύπομένουσιν άχθοφορούντες, ως θυσία εύάρεστος εις τον Θεόν προσφέρονται, καί οί ιδρώτες ους χύνουσιν ανερχόμενοι, ως αίμα μαρτυρικόν παρά τω Χριστώ λογισθήσονται, καί μέγαν μισθόν λήψονται εν τη ήμέρα της κρίσεως οί αγογγύστως υπομένοντες τους σκληρούς κόπους καί αγώνας της ενταύθα ασκήσεως καί υπακοής».
Ταϋτα άκουσας ό αδελφός καί πληροφορηθείς τη καρδία διηγήσατο τοις άδελφοίς καί πατράσι, διανύσας δε εν πνευματική χαρα καί όσιότητι το υπόλοιπον της εν ασκήσει καί υπακοή ζωής ο απήλθε προς αιωνίους μονάς, ίνα λάβη τον μισθόν των κόπων αυτοϋ, κατά την θείαν ύπόσχεσιν.
Δια τον αυτόν Πατριάρχην Κύριλλον διηγούνται τα εξής: «Εις το αυτό οπού έγινε το ανωτέρω θαυμάσιον, είχε κτήμα έλαιόφυτον, σωζόμενον σήμερον, το όποιον έπεσκέπτετο, άνερχόμένος καί κατερχόμενος καβάλλα γαϊδουράκι. Εν μια των ήμερών,ότε ανήρχετο επιβαίνων επί του αυτού ζώου εις την Καλύβην του, οί δε άλλοι αδελφοί άνέβαινον καί κατέβαιναν πεζή προς την θάλασσαν, κάθιδροι καί μετά κόπου μεταφέροντες επί των ώμων τα προς απαραίτητα, είδεν Άγγελον λαμπαδηφό ρον, όστις έσπόγγιζε δια τίνος μανδηλίου τον ιδρώτα των κοπιώντων Πατέρων και αδελφών, αυτόν δε άντιπαρήλθε και δεν έσπόγγισε. Λυπηθείς δια τούτο ό Πατριάρχης είπεν "Άγιε "Άγγελε, σπόγγισε και έμέ με αυτό το μανδήλι- "Οχι, του άπαντα ο "Άγγελος, διότι είσαι καβάλλα επί του ζώου καί δεν κοπιάζεις, σπογγίζω μόνον τους κοπιάζοντας καί ιδρώνοντας εις τον τόπον τούτον. "Ας ασπασθώ τουλάχιστον το μανδήλι αυτό, ανταπαντά ό Πατριάρχης. "Αλλά καί δια τοϋτο δεν είσαι άξιος, είπεν ό φαινόμενος "Άγγελος, καί έξηφανίσθη. Τότε ό άοίδιμος Πατριάρχης έπώλησε το ζώον καί έζησε του λοιπού ως οι άλλοι Πατέρες καί αδελφοί της Σκήτης». Με τοιαύτα θαύματα καί θειες αποκαλύψεις, καί αγίας παραδόσεις καί επαγγελίας ζουν ενταύθα οί Πατέρες της Σκήτης, «την εαυτών σωτηρίαν κατεργαζόμενοι» κατά τον θείον Άπόστολον, έχοντες κραταιάν προστάτιν καί εφορον, μετά την Κυρίαν Θεοτόκον, την σεπτήν Αυτής μητέρα, την άγίαν καί πανένδοξον καί θαυματουργόν "Άνναν, ης ή χάρις καί ή βοήθεια είη μεθ' ημών καί υμών εν παντί καί πάντοτε. Αμήν».

Χαρακτηριστικό της ευλάβειας των Άγιαννανιτών πατέρων είναι το παρακάτω περιστατικό του ιερομόναχου Μήνα με ένα ψαρά, πού πήγε Κυριακάτικα να του πωλήσει ψάρια για την πανήγυρη της καλύβης του: «Ό Γέροντας παραξενεύτηκε πότε τα έπιασε, γιατί ήταν Κυριακή. Ρωτάει λοιπόν τον ψαρά: -Πότε τα έπιασες; Εκείνος απάντησε: -Σήμερα το πρωϊ. Είναι φρέσκα-φρέσκα! Τότε ό παπα-Μηνάς του λέει: -Παιδί μου, δεν μπορώ να τα αγοράσω, είναι αφορισμένα, γιατί τα έπιασες την Κυριακή. Ό ψαράς δεν μπορούσε να το καταλάβει αυτό. Τότε του λέει ό Γέροντας: -Θέλεις να βεβαιωθείς γι' αυτό; Δώσε ένα ψάρι στο γάτο καί θα δείς ότι δεν θα το φάει. Πράγματι δεν το έφαγε το ψάρι ό γάτος, έδειξε αποστροφή. Αυτό φυσικά συγκλόνισε τον ψαρά καί στο έξης σεβόταν τίς Κυριακές καί τίς μεγάλες εορτές».

Στή Σκήτη της Αγίας Άννης, γράφει ό αείμνηστος Καθηγούμενος της Μονής Διονυσίου Γαβριήλ, «διελάρυζαν οί πνευματοφόροι πατέρες του παρελθόντος- εξ αυτής προήρχοντο οί πλήρεις πνεύματος καί σοφίας πνευματικοί, οί φρονηματίσαντες επί γενεάς καί εν ήμέραις δουλείας καί εκβιασμού συνειδήσεων το χριστεπώνυμον πλήρωμα, εις έμμονήν προς τα παραδεδομένα της άμωμήτου του Χριστού πίστεως καί εκείθεν έβλάστησε δεκάς όλη καλλινίκων μαρτύρων εν όσιότητι πρότερον τον τόπον καθαγιασάσης. Ημείς οί περιλειπόμενοι θα ενθυμούμεθα πάντοτε τον βαθυστόχαστον Κύριλλον, τον άπλούστατον πλην διακριτικώτατον Ίωάσαφ, τον βιβλικής μορφής Καισάριον καί τόσους άλλους πνευματικούς ιερομόναχους οικοδομήσαντας καί παρηγορήσαντας καί εις ούρανόν κατευθύνοντας χιλιάδας ψυχών δια της ιεράς έξομολογήσεως καί των πατερικών των νουθεσιών». Ό γέροντας Χαράλαμπος ό Άγιαννανίτης, πού κοιμήθηκε το 1945 στην καλύβη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, διακρινόταν όχι μόνο για τη σκληραγωγία στην οποία υποβαλλόταν, την αδιάλειπτη προσευχή καί τα φιλάνθρωπα αισθήματα του,άλλά καί για τη συνεχή μνήμη θανάτου. Ό Κύπριος γέροντας Νικόδημος της καλύβης της Αναλήψεως, παρά την πτώχεια του, ήταν τόσο φιλόξενος, πού έμοιαζε «ή φιλοξενία του με αυτήν του Πατριάρχου Αβραάμ. Κάθε οδοιπόρος θα εύρισκε εις την καλύβην του στέγην. Κάθε πεινασμένος άρτον. Κάθε πτωχός έλεος καί εύεργεσίαν». "Εξεδήμησε σε ηλικία 100 χρόνων καί φανέρωσε προορατικό χάρισμα. Στήν Κύπρο ήταν μάγειρας του Βρετανού Αρμοστή, αλλά απαρνήθηκε την κοσμική ζωή για την πνευματική.
Στή Σκήτη πάντοτε συνδυαζόταν το θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον με την καλλιέργεια του εσωτερικού πνευματικού κόσμου των πατέρων, όπως με εξαίρετο τρόπο το αποδίδει ό Χερουβείμ ό Άγιαννανίτης: «Το πνευματικό περιβάλλον της σκήτης μας, γεμάτο ζωή καί φως με τίς όσιακές καί αγωνιστικές μορφές των πατέρων, εναρμονιζόταν άριστα με το ασύγκριτο φυσικό πλαίσιο της μικρής εκείνης πολίχνης. Τα άφθονα νερά της, οί καταπράσινοι κήποι με τα καρποφόρα δένδρα, τα άνθη, τα πουλιά με προεξάρχοντα το αηδόνι καί το κοτσύφι, τα βράχια, ή σιωπή, Ολα αυτά έδιναν μια μαγευτική όψη.
Κάθε απόγευμα, το καλοκαίρι, μετά τον εσπερινό άρχιζε το πότισμα του κήπου μας. Το νερό κελάρυζε κι έτρεχε από τίς στέρνες στους κήπους δημιουργώντας μια όμορφη συναυλία. Πολλές φορές βοηθούσα τον π. Παΐσιο στο πότισμα. Τίς ώρες εκείνες γινόταν ένα είδος συναγερμου για την καλλιέργεια καί συντήρηση των κηπουρικών μας.
Πιο κάτω από μας, στην καλύβη του Αγίου Σεραφείμ, έμενε ό μακαριστός παπα-Διονύσιος με τους εκλεκτούς υποτακτικούς του Σεραφείμ καί Γελάσιο. Συνέπιπτε να περιποιούνται κι αυτοί την ίδια ώρα τον κήπο τους, καθώς καί οί περισσότεροι από τους άλλους πατέρες. Όλοι όμως είργάζοντο με σιωπή καί προσευχή. Ή σκήτη τότε έμοιαζε με μελισσώνα, με ήσυχη, όμογνωμούσα πνευματική οικογένεια».


(Από το βιβλίο του Ι.Μ.Χατζηφώτη,Η σκήτη της Θεοπρομήτορος Αγ.Άννης στο Άγιον Όρος "Άθως, εκδ. Άδελφότητος Θεοφιλαίων, "Αγ. Όρος)