ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΜΟΝΗ.

ΝΑ ΔΕΙΧΝΟΥΜΕ ΥΠΟΜΟΝΗ ΣΤΙΣ ΑΡΡΩΣΤΙΕΣ. ΣΕ ΜΕΡΙΚΟΥΣ ΕΝΑΡΕΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΑΡΑΧΩΡΟΥΝΤΑΙ, ΚΑΤΑ ΘΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΙΑ ΚΑΘΑΡΣΗ ΤΟΥΣ.

Του αγίου Διαδόχου

ΟΠΩΣ το κερί, αν δεν ζεσταθεί και μαλαχθει πολύ, δεν μπορεί νά δεχθεί τη σφραγίδα πού βάζουμε πάνω του, έτσι και ο άνθρωπος, αν δεν δοκιμαστεί με κόπους και ασθένειες, δεν μπορεί νά δεχθεί τη σφραγίδα της αρετής του Θεού. Γι' αυτό και ο Κύριος λέει στον θεσπέσιο Παύλο: "Αρκεί σοι ή χάρις μου ή γαρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται" (Β' Κορ. 12:9). Μα και ο ίδιος ο Παύλος καυχιέται με τα έξης λόγια: "Ήδιστα ούν μάλλον καυχήσομαι εν ταίς ασθενείαις μου, ινα επισκηνώση επ' εμέ ή δύναμις του Χριστού" (ο.π.).

και αυτός μεν, λέγοντας "ασθένειες", εννοεί τις επιθέσεις των εχθρών του Σταυρού του Χριστού, πού συνεχώς γίνονταν και σ' αυτόν και σ' όλους τούς τότε αγίους, για νά μην υπερηφανεύονται, όπως λέει ο ίδιος, εξαιτίας των υπερβολικών αποκαλύψεων (Β' Κορ. 12:7), αλλά μάλλον νά μένουν με την ταπείνωση στην κατάσταση της τελειότητος, και με τούς συχνούς εξευτελισμούς νά διατηρούν τη δωρεά του Θεού με οσιότητα.

Εμείς όμως τώρα, όταν λέμε "ασθένειες", εννοούμε τούς πονηρούς λογισμούς και τις σωματικές αρρώστιες. Γιατί τότε, επειδή τα σώματα των αγίων πού αγωνίζονταν εναντίον της αμαρτίας, παραδίνονταν σε θανατηφόρα βασανιστήρια και σε διάφορες άλλες κακοπάθειες, ήταν πολύ ανώτερα από τα πάθη, πού μπήκαν λόγω της αμαρτίας στην ανθρώπινη φύση. Τώρα όμως, επειδή αυξάνεται με τη χάρη του Κυρίου ή ειρήνη των Εκκλησιών, πρέπει να δοκιμάζονται οι αγωνιστές της ευσέβειας στο σώμα με συνεχείς αρρώστιες και στην ψυχή με πονηρούς λογισμούς. και τούτο, για ν' απαλλάσσονται από κάθε κενοδοξία και υπερήφανη σκέψη, και να μπορέσουν, καθώς είπα, να δεχθούν μέσα στις καρδιές τους, με την πολλή ταπείνωση, τη σφραγίδα του θείου κάλλους, σύμφωνα με τον άγιο πού λέει: "Έσημειώθη έφ' ημάς το φως τον πρόσωπον σον, Κύριε" (Ψαλμ. 4:7).
Πρέπει λοιπόν με ευχαριστία να υπομένουμε το θέλημα του Κυρίου. Γιατί έτσι οι συνεχείς αρρώστιες και ο πόλεμος με τους δαιμονικούς λογισμούς θα μας λογαριαστούν σαν ένα δεύτερο μαρτύριο. Βλέπετε, αυτός πού έλεγε τότε στους άγιους εκείνους μάρτυρες, μέσω των άνομων αρχόντων, να αρνηθούν το Χριστό και να ποθήσουν την εγκόσμια δόξα, (δηλαδή ο διάβολος), ο ίδιος στέκεται και τώρα και λέει ακατάπαυστα στους δούλους του Θεού τα ίδια. Αυτός πού έκανε τότε να υποφέρουν τα σώματα των αγίων και κακοποιούσε υπερβολικά τους τιμημένους δασκάλους (του Ευαγγελίου), μέσω όσων υπηρετούσαν τα διαβολικά εκείνα φρονήματα, ο ίδιος φέρνει και τώρα στους ομολογητές της ευσέβειας τα διάφορα παθήματα, με πολλές ύβρεις και εξευτελισμούς. Γι' αυτό κι εμείς οφείλουμε ν' αντιμετωπίζουμε με σταθερότητα και υπομονή το μαρτύριο της συνειδήσεως μας ενώπιον του Θεού, όπως λέει (ο Δαβίδ): "Υπομένων υπέμεινα τον Κύριον, και προσέσχε μοι" (Ψαλμ. 39:2).

Από το βίο της αγίας Συγκλητικής

Η μακαριά Συγκλητική έλεγε, πώς οι παγίδες του διαβόλου είναι πολλές. Δεν κατόρθωσε να κλονίσει μια ψυχή με τη φτώχεια; Παρουσιάζει σαν δόλωμα τον πλούτο. Δεν είχε αποτέλεσμα με τις ύβρεις και τους χλευασμούς; Προβάλλει τους επαίνους και τη δόξα. Νικήθηκε μέσω της υγείας; Κάνει το σώμα ν' αρρωστήσει. Γιατί, αφού δεν μπόρεσε ν' απατήσει την ψυχή με τις ηδονές, δοκιμάζει να την παραπλανήσει με τους ακούσιους πόνους.
Επίμονα λοιπόν μας προξενεί πολύ βαρείες αρρώστιες, ώστε, με τη λιποψυχία, να θολώσει την αγάπη μας στο Θεό.
Εσύ όμως, όταν το κορμί σου σφάζεται (από τους πόνους) και κατακαίγεται από τον υψηλό πυρετό και ξεραίνεται από την ακατάσχετη δίψα, - αφού αυτά τα παθαίνεις οντάς αμαρτωλός -, θυμήσου την αιώνια κόλαση και την αιώνια φωτιά και τις αφάνταστες τιμωρίες, κι έτσι δεν θα λιποψυχήσεις μπροστά στα τωρινά (βάσανα).
Να χαίρεσαι μάλιστα, γιατί σ' επισκέφθηκε ο Θεός, και να έχεις πάντα στο στόμα σου το ιερό εκείνο ρητό: "Παιδεύων επαίδευσε με ο Κύριος και τω θανάτω ου παρέδωκέ με της αμαρτίας" (πρβλ. Ψαλμ. 117:18).
Σιδερένιος ήσουνα; Άλλα με τη φωτιά (της αρρώστιας) αποβάλλεις τη σκουριά. Ενάρετος ήσουνα; Άλλ' από τα μεγάλα προκόβεις στα μεγαλύτερα.
Χρυσάφι ήσουνα; Άλλα με τη φωτιά θα γίνεις καθαρότερος και λαμπρότερος.
Σου δόθηκε "σκόλοψ τη σαρκί, άγγελος σατάν" (Β' Κορ. 12:7); Νιώσε αγαλλίαση, βλέποντας σε ποιόν έμοιασες: στον Παύλο, τον μεγάλο φωστήρα της οικουμένης!
Δοκιμάζεσαι με πυρετό; Παιδεύεσαι με ρίγη; αφού θα περάσεις κι εσύ "δια πυρός και ύδατος", θα βρεις έπειτα έτοιμη και την αναψυχή (Ψαλμ. 65:12). αφού σε βρήκαν τα πρώτα, να περιμένεις και τα κατοπινά.
Μη λυπηθείς, πού, λόγω της ασθένειας του σώματος, δεν μπορείς να σταθείς όρθιος την ώρα της προσευχής ή να ψάλλεις με δυνατή φωνή. Γιατί όλ' αυτά και τα συνακόλουθα τους μας δόθηκαν για την εξουδετέρωση των σαρκικών επιθυμιών. και το να νηστεύουμε και το να κοιμόμαστε καταγής έχουν νομοθετηθεί (ως όπλα) εναντίον των αισχρών ηδονών. Αν όμως ή αρρώστια ταπείνωσε αυτές τις επιθυμίες, είναι περιττά εκείνα (τα όπλα). και γιατί λέω μόνο) περιττά; Ας πω καλύτερα, πώς ή αρρώστια είναι το καλύτερο και αποτελεσματικότερο φάρμακο για την ολοκληρωτική εξάλειψη του σαρκικού φρονήματος. και ή μεγαλύτερη άσκηση είναι τούτη, το να έχει κανείς εγκαρτέρηση στις αρρώστιες και να ευχαριστεί το Θεό.
Χάσαμε από την αρρώστια τα μάτια μας; Ας μην το πάρουμε βαριά. Τα όργανα της απληστίας χάσαμε, τη δόξα όμως του Κυρίου τη βλέπουμε με τα μάτια της ψυχής.
Χάσαμε την ακοή μας; Ας ευχαριστήσουμε (το Θεό), γιατί δεν θ' ακούμε πια μάταια λόγια. Το λόγο όμως του Κυρίου θα τον ακούμε παντοτινά με τ' αυτιά του νου.
Έπαθαν τα χέρια ή τα πόδια μας; Αχρηστεύθηκαν για το καλό μας τα μέλη πού κάνουν την αμαρτία. Έχουμε όμως τα χέρια και τα πόδια της ψυχής, με τα όποια και τον εχθρό θα νικήσουμε και το δρόμο πού οδηγεί στον ουρανό με ασφάλεια θα βαδίσουμε.
Ολόκληρο το σώμα καταβάλλεται από την αρρώστια; Ό εσωτερικός όμως άνθρωπος αποκτά την τέλεια υγεία.
Ας μην αδημονούμε λοιπόν όταν αρρωσταίνουμε, άλλ' ας ευχαριστούμε το Θεό πού όλα τα οικονομεί για το συμφέρον μας, και πολλές φορές, με την πρόσκαιρη αρρώστια του φθαρτού σώματος, χαρίζει στην αθάνατη ψυχή υγεία και σωτηρία αιώνια.

Από το Γεροντικό
Όταν κάποτε ο άββάς Ησαΐας ήταν άρρωστος, τον επισκέφθηκε ο μαθητής του άββάς Πέτρος. και βλέποντας τον να υποφέρει πολύ, λυπήθηκε. Ό γέροντας όμως τον παρηγόρησε, λέγοντας: - Μόλις με βρουν κάτι τέτοιες αρρώστιες, τότε μόνο μπορώ να θυμηθώ την πικρή ώρα του θανάτου και της Κρίσεως. Γιατί ή υγεία του σώματος δεν ωφελεί (την ψυχή). Το σώμα, βλέπεις, ζητάει την υγεία του για να εναντιωθεί στο Θεό. Είναι όπως το δέντρο, πού, αν ποτίζεται καθημερινά, δεν στεγνώνει για να καρποφορήσει.
Ήταν ένας γέροντας πού συνεχώς κακοπαθούσε και αρρώσταινε. Κάποτε λοιπόν πέρασε έναν ολόκληρο χρόνο χωρίς να πάθει κακό, και γι' αυτό στενοχωριόταν υπερβολικά και έκλαιγε, λέγοντας:
- Μ' εγκατέλειψε ο Θεός και δεν μ' επισκέφθηκε!

Ό άββάς Ποιμήν είπε:
Αν ασκητεύουν τρεις μαζί, και άπ' αυτούς ο ένας κάνει την πρέπουσα ησυχαστική ζωή, ο άλλος είναι άρρωστος και ευχαριστεί (το Θεό), ενώ ο τρίτος υπηρετεί (τους δύο πρώτους) με καθαρό λογισμό, είναι και οι τρεις ισάξιοι στην (πνευματική) εργασία.

Ένας γέροντας είπε:
-Αν σε βρει σωματική αρρώστια, μη λιποψυχήσεις. Γιατί αν Κύριος θέλει να κακοπαθήσεις σωματικά, ποιος είσαι εσύ πού δυσφορείς; Δεν σε φροντίζει Αυτός σε όλα; Μήπως ζεις χωρίς Αυτόν; Να σηκώνεις λοιπόν κάθε κακό και να Τον παρακαλείς να σου δίνει ότι σε συμφέρει. Αυτό είναι το θέλημα Του: Να υπομένεις με μακροθυμία και να χορταίνεις με την αγάπη Του.

Του αγίου Έφραίμ
Αγαπητέ, αν πέσεις σε αρρώστια, θυμήσου αυτόν πού είπε: "Υιέ, μη ολιγωρεί παιδείας Κυρίου, μηδέ έκλύου ύπ' αυτού ελεγχόμενος· ον γαρ αγαπά Κύριος παιδεύει, μαστιγοί δέ πάντα υίόν ον παραδέχεται" (Παροιμ. 3:11-12).
Εκείνος πού είναι κλεισμένος σε φυλακή από κάποιον βασιλιά και αποφασίζει να τα βάλει μαζί του, σε τι θα ωφεληθεί; Εκείνος όμως πού πέφτει στα πόδια του και τον παρακαλεί, αυτός ασφαλώς θα προκαλέσει τη συμπάθεια (του βασιλιά και θ' αποφυλακιστεί).