Ιερομονάχου Γρηγορίου

Πώς να αγαπήσουμε τον εχθρό μας;

Πολλές φορές θέλοντας να δικαιώσουμε τον εαυτό μας θέτουμε το ερώτημα: Είναι πραγματικά δυνατόν νά συγχωρούμε καί, ακόμη περισσότερο, νά αγαπούμε τους εχθρούς μας; Ή απάντηση στο ερώτημα αυτό εΐναι: Ναί! Και αυτό πρώτος «το δίδαξε και το απέδειξε μέ τήν ζωή Του ό Χριστός, που φανέρωσε τήν αγάπη τοΰ Πατέρα Του και τήν δική Του, υπακούοντας μέχρι θανάτου γιά χάρη εχθρών, και όχι φίλων, όπως βεβαιώνει ό απόστολος Παΰλος λέγοντας: "Ό Θεός δείχνει τήν αγάπη Του σε μάς μέ το γεγονός ότι, ενώ ακόμη ήμασταν αμαρτωλοί, ό Χριστός θυσιάστηκε γιά χάρη μας"... Δεν θά εΐχε δώσει βέβαια εντολή ό αγαθός και δίκαιος Θεός νά αγαπούμε τους εχθρούς μας, εάν δεν μάς εΐχε χαρίσει την δύναμη νά την εκτελέσουμε».

Ή ζωή όλων των 'Αγίων εΐναι μία ακόμη απόδειξη ότι με την χάρι του Χριστού εΐναι δυνατόν νά αγαπήσουμε τους εχθρούς μας. Ό απόστολος Παύλος, γιά παράδειγμα, αγάπησε τόσο τους εχθρούς του, όσο εμείς δεν αγαπούμε τους φίλους μας. Διότι ποιος από μάς θά έδινε τήν ζωή του, ή ακόμη περισσότερο, θά προτιμούσε νά πάη στην κόλαση γιά χάρη των φίλων του; Ό 'Απόστολος όμως, πού αγαπούσε τον Χριστό όσο κανένας άλλος, ευχόταν νά χωρισθή από τον Χριστό, αρκεί νά σώζονταν εκείνοι πού τον μαστίγωναν και τον λιθοβολούσαν!

Ό Ιερός Χρυσόστομος μάς υποδεικνύει έναν πρακτικό τρόπο γιά νά μπορούμε νά συγχωρούμε εύκολώτερα τους αδελφούς μας: Νά βλέπουμε τις δικές μας αμαρτίες και νά κατηγορούμε τον εαυτό μας γι' αυτές. Εφαρμόζοντας τή μέθοδο αυτή, βρίσκουμε ελαφρυντικά γιά τους άλλους και επιπλέον διορθώνουμε τον εαυτό μας. 'Ακόμη, νά σκεφτώμαστε ότι ό άνθρωπος πού μάς κάνει κακό οδηγείται στις πράξεις του από τον Διάβολο: «"Οταν κάποιος σοΰ κάνη κακό, μη βλέπης αυτόν άλλα τον δαίμονα πού τον κινεί. "Ολη την οργή σου στρέψε την σ' αυτόν, ενώ τον άνθρωπο πού κινείται άπ' αυτόν πρέπει και να τον σπλαγχνισθής». Ό άγιος Σιλουανός ό Άθωνίτης γράφει άπό την πείρα του για την αγάπη προς τους εχθρούς: «Στην αρχή βίαζε τήν καρδιά σου ν' αγαπά τους εχθρούς, και ό Κύριος, βλέποντας τήν αγαθή σου προαίρεση, θα σοΰ δώση κάθε βοήθεια... Χωρίς τήν χάρι τοΰ Θεού δεν μπορούμε ν' αγαπούμε τους εχθρούς».

Κάποιος άγιος Γέροντας εΐπε: «"Αν ακούσης για κάποιον ότι σε μισεί και σε βρίζει, στείλε του κάποιο δώρο, ώστε να έχεις θάρρος στον Χριστό κατά τήν ώρα της Κρίσεως». Διότι, «τίποτε δεν εξευμενίζει τόσο τον Θεό, όσο το νά αγαπούμε τους εχθρούς μας και νά ευεργετούμε εκείνους πού μάς βλάπτουν»
Ρώτησαν κάποτε τον άββά Ζωσιμά: "Πώς μπορεί κανείς, όταν τον εξευτελίζουν ή τον κακολογούν ορισμένοι, νά μή θυμώνη;".

Και αποκρίθηκε: ""Αν θεωρή κάνεις τον εαυτό του τιποτένιο, δεν ταράζεται".

Ό δσιος Άμμωνάς μάς συνιστά για παρόμοιες περιπτώσεις: «Πρόσεχε με ακρίβεια τον εαυτό σου, ώστε, άν κάποιος σε πικράνη σε ό,τιδήποτε, να μην πής το παραμικρό. Σώπαινε, μέχρι να ηρέμηση ή καρδιά σου με την αδιάλειπτη προσευχή, και τότε βοήθησε τον αδελφό που σε έθλιψε».

Ή καλύτερη βοήθεια για τον αδελφό πού μάς θλίβει και μάς άδικη εΐναι ή άνεξίκακη συμπεριφορά μας και ή προσευχή μας γι' αυτόν. «Τί κόπο έχει ή προσευχή υπέρ των εχθρών;», ρωτά ό όσιος Ζωσιμάς. «Μήπως εΐναι σκάψιμο; Μήπως όδοιπορία; Μήπως ζημιά οικονομική; Νά εΐσαι ευχαριστημένος πού εξευτελίζεσαι. Διότι έτσι γίνεσαι μαθητής τών αγίων 'Αποστόλων, πού έπορεόοντο χαίροντες, ότι κατηξιώθησαν νπερ τοϋ ονόματος τοϋ Χριστού άτιμασθήναι. Κι εκείνοι βέβαια, σάν καθαροί και άγιοι, ύπέμεναν ατιμίες γιά το όνομα τοϋ Χριστού... Ένώ εμείς πρέπει νά κινούμαστε με ευγνωμοσύνη και νά ομολογούμε ότι δίκαια ατιμαζόμαστε γιά τις φαύλες πράξεις μας. Και όμως, ή άθλια ψυχή, άν και γνωρίζει πώς άξια παθαίνει ό,τι παθαίνει, κάθεται και διαστρέφει τη συνείδηση της και πλέκει λογισμούς και λέγει "μα μοΰ εΐπε", "μ' εξευτέλισε", "με κορόιδεψε", κι έτσι επιβουλεύεται τον εαυτό της, παίρνοντας ή ίδια τη θέση των δαιμόνων... Τί ευκολότερο άπό το να αγαπάς όλους και να σ' άγαποΰν όλοι; Πόση ανάπαυση δεν προσφέρουν οι εντολές τοΰ Χρίστου; Και όμως, ή προαίρεση μας δεν βάζει αρχή. Διότι αν έβαζε, όλα θα της ήταν εύκολα, με τήν χάρι τοΰ Θεοΰ»

Οι "Αγιοι βλέπουν με τα μάτια της αγάπης κάθε άνθρωπο, ακόμη και εκείνον πού τους επιβουλεύεται

Κάποια μέρα πού ό γέροντας Παίσιος καθόταν στην αυλή τοΰ φτωχικού του ξεροκάλυβου αντιλήφθηκε κάποιον κρυμμένον στο δάσος να τον παρακολουθή. "Εδινε τήν εντύπωση ανθρώπου πού ψάχνει ευκαιρία να κλέψη.

Ό Γέροντας σκέφθηκε: " Ό καημένος θα εχη ανάγκη". "Εφυγε αμέσως, αφήνοντας τήν πόρτα της καλύβας του ανοιχτή. Ό κλέφτης μπήκε ανενόχλητος μέσα, δεν βρήκε όμως τίποτε αξιόλογο να πάρη... Αυτό τον συγκίνησε και μετανοημένος ζήτησε συγχώρηση, τήν ό ποία ό άνεξίκακος Γέροντας έδωσε με όλη του
την καρδιά»

Τονίζει ό Ιερός Χρυσόστομος: «Μη μισής οποίον σου κάνη κακό... Μην καταριέσαι αυτόν πού σε βλάπτει, διαφορετικά, και την βλάβη υπέστης και τον καρπό έχασες... Θα πής "Πώς εΐναι δυνατόν;" Εΐδες τον Θεό να γίνεται άνθρωπος και να δείχνη τόση συγκατάβαση και να πάσχη τόσα προς χάρη σου, και σύ ρωτάς ακόμη και αμφιβάλλεις πώς εΐναι δυνατόν να συγχώρησης τους συνδούλους σου για τις αδικίες πού σου κάνουν; Δεν Τον άκοΰς πού λέγει πάνω στον Σταυρό: "Αφες αυτοίς, ον γαρ οΐδασι τι ποιοΰσι;»

συνεχίζεται...


απόσπασμα από το Βιβλίο του Ιερομονάχου Γρηγορίου Αγιορείτου "'Αγαπάτε τους εχθρούς υμών"


Πρώτη έκδοση, 2008
ISBN 978-960-89067-5-4
© 'Ιερομόναχος Γρηγόριος
'Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον
"Αγιος 'Ιωάννης ό Θεολόγος