Εξομολόγηση - εξομολόγος - εξομολογούμενος

Η εξομολόγηση είναι θεοπαράδοτη εντολή και αποτελεί ένα των μυστηρίων της Εκκλησίας μας. Η εξομολόγηση δεν είναι μία τυπική, από συνήθεια «για το καλό» και λόγω των επικείμενων εορτών, βεβιασμένη και πρόχειρη πράξη από ένα και μόνο καθήκον ή υποχρέωση και προς ψυχολογική εκτόνωση. Η εξομολόγηση θα πρέπει νάναι συνδυασμένη πάντοτε με τη μετάνοια. Μας έλεγε Αγιορείτης Γέροντας: Πολλοί εξομολογούνται, λίγοι μετανοούν! (Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης).

       Η μετάνοια είναι μία ελεύθερη, καλλιεργημένη, εσωτερική διεργασία επιμελημένη, συντριβής και λύπης, για την απομάκρυνση από τον Θεό διά της αμαρτίας. Η μετάνοια η αληθινή δεν συνδυάζεται με την αφόρητη θλίψη, την υπερβολική στενοχώρια και τις αδυσώπητες ενοχές. Τότε δεν είναι μάλλον ειλικρινής μετάνοια, αλλά κρυφός εγωισμός, στραπατσάρισμα του «εγώ», θυμός με τον εαυτό μας, που εκδικείται γιατί εκτίθεται και ντροπιάζεται και δεν ανέχεται κάτι τέτοιο. Μετάνοια σημαίνει αλλαγή νου, νοοτροπίας, μεταβολισμός, εγκεντρισμός χρηστοήθειας, μίσος της αμαρτίας. Μετάνοια ακόμη σημαίνει αγάπη της αρετής, καλοκαγαθία, επιθυμία, προθυμία και διάθεση σφοδρή επανασυνδέσεως με τον Χριστό διά της Χάριτος του πανσθενουργού Αγίου Πνεύματος. Η μετάνοια ξεκινά από τα βάθη της καρδιάς, ολοκληρώνεται όμως απαραίτητα στο μυστήριο της θείας και ιεράς εξομολογήσεως.

       Ο εξομολογούμενος εξομολογείται ειλικρινά και ταπεινά ενώπιον του εξομολόγου, ως εν προσώπω του Χριστού. Κανένας επιστήμονας, ψυχολόγος, ψυχαναλυτής, ψυχίατρος, κοινωνιολόγος, φιλόσοφος, θεολόγος δεν μπορεί ν' αντικαταστήσει τον εξομολόγο. Καμία εικόνα, έστω και η πιο θαυματουργή, δεν μπορεί να δώσει αυτό που δίνει το πετραχήλι του εξομολόγου, την άφεση των αμαρτιών. Ο εξομολόγος αναλαμβάνει τον εξομολογούμενο, τον υιοθετεί και τον αναγεννά πνευματικά, γι' αυτό και ονομάζεται πνευματικός πατέρας. Η πνευματική πατρότητα κανονικά είναι ισόβια, ιερή και δυνατή, δυνατότερη και συγγενικού δεσμού. Ο πνευματικός τοκετός είναι οδυνηρός. Ο εξομολόγος με φόβο Θεού «ως λόγον αποδώσων», γνώση, ταπείνωση και αγάπη παρακολουθεί τον αγώνα του εξομολογούμενου και τον χειραγωγεί διακριτικά στην ανοδική πορεία της εν Χριστώ ζωής.

       Ο εξομολόγος ιερεύς έχει ειδική ευλογία από τον επίσκοπο για το εξομολογητικό του έργο. Κανονικά όμως το χάρισμα του «δεσμείν και λύειν» αμαρτίες το λαμβάνει με τη χειροτονία του εις πρεσβύτερο. Καθίσταται διάδοχος των αγίων αποστόλων. Έτσι σημασία κύρια και μεγάλη έχει η εγκυρότητα και η κανονικότητα της αποστολικής διαδοχής διά των επισκόπων. Το μυστήριο της εξομολογήσεως όπως και όλα τ' άγια μυστήρια της Εκκλησίας μας τελεσιουργούνται και χαριτώνουν τους πιστούς όχι κατά την αξία, ικανότητα, επιστημοσύνη, λογιοσύνη, ευφράδεια, δραστηριότητα και τέχνη του ιερέως, ακόμη και την αρετή και αγιότητά του, αλλά τη διά της κανονικότητος της ιερωσύνης και του Τελεταρχικού Παναγίου Πνεύματος. 

Οι τυχόν αμαρτίες του ιερέως δεν εμποδίζουν τη θεία Χάρη των μυστηρίων. Αλλοίμονο αν αμφιβάλλουμε αν κατά την αναξιότητα του ιερέως το ψωμί και το κρασί έγινε σώμα και αίμα Χριστού κατά τη θεία Λειτουργία. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι ο ιερεύς δεν θα πρέπει μόνιμα ν' αγωνίζεται για την καθαρότητά του. Έτσι δεν υπάρχουν καλοί και κακοί εξομολόγοι. Όλοι οι εξομολόγοι την ίδια άφεση δίνουν. Έχουμε όμως το δικαίωμα επιλογής του εξομολόγου. Μπορούμε να προστρέξουμε σε αυτόν που αληθινά μας αναπαύει. Δεν είναι σοβαρή όμως η συνεχής αλλαγή εξομολόγου. Δεν φανερώνει κάτι τέτοιο πνευματική ωριμότητα. Ούτε όμως και οι εξομολόγοι θα πρέπει να στενοχωρούνται παράφορα και να δημιουργούν μάλιστα και προβλήματα όταν αναχωρήσει κάποιο πνευματικό τους τέκνο. Ίσως τούτο σημαίνει πως ήταν νοσηρά συνδεδεμένοι μαζί του, συναισθηματικά, προσωποπαγώς, δεμένοι με το πρόσωπό του και όχι με τον Χριστό και την Εκκλησία, και θεωρούν την αναχώρηση προσβολή, μείωση, ότι δεν υπάρχει καλύτερος ή μία αίσθηση ότι οι άλλοι μας ανήκουν αποκλειστικά και μπορούμε να τους εξουσιάζουμε και να τους φερόμαστε μάλιστα εξαναγκαστικά ως καταπιεσμένους και ανελεύθερους υποτακτικούς. Είπαμε βέβαια πως ο εξομολόγος είναι πνευματικός πατέρας και ο πνευματικός τοκετός ενέχει οδύνη. Έτσι είναι φυσικό να λυπάται για την αναχώρηση του υιού του. Προτιμότερο όμως είναι να εύχεται για την πνευματική του πρόοδο και τη σύνδεσή του με την Εκκλησία, έστω και παρά την αποσύνδεσή του από τον ίδιο. Να εύχεται και όχι να απεύχεται.

       Το έργο του εξομολόγου δεν είναι μόνο η απλή ακρόαση των αμαρτιών του εξομολογούμενου και η ανάγνωση στο τέλος της συγχωρητικής ευχής. Ούτε πάλι περιορίζεται μόνο στην ώρα της εξομολογήσεως. Ο εξομολόγος σαν καλός πατέρας φροντίζει συνεχώς το τέκνο του, το ακούει και το παρακολουθεί προσεκτικά, το νουθετεί κατάλληλα, το κατευθύνει ευαγγελικά, τονίζει τα τάλαντά του, δεν του θέτει υπερβολικά βάρη, το κανονίζει μέτρια όταν πρέπει, το οικονομεί όταν απογοητεύεται, βαρύνεται, δυσανασχετεί, αποκάμνει, το θεραπεύει ανάλογα, δεν το αποθαρρύνει ποτέ, συνεχίζοντας τον αγώνα παθοκτονίας και αρετοσυγκομιδής, μορφώνοντας στην ψυχή του την αθάνατη Χριστό.

       Η αναπτυσσόμενη αυτή πατρική και υιική σχέση εξομολόγου και εξομολογούμενου δημιουργεί μία άνεση, εμπιστοσύνη, σεβασμό, ιερότητα και ανάταση. Ο εξομολογούμενος ανοίγει την καρδιά του στον εξομολόγο και του εκθέτει τα πιο κρύφια, τα πιο δόλια, τα πιο ακάθαρτα, όλα τα μυστικά του, πράξεις απόκρυφες και επιθυμίες βλαβερές, ακόμη και αυτά που δεν θέλει να ομολογήσει στον ίδιο του τον εαυτό και δεν λέει στον πιο στενό συγγενή του και τον καλύτερο φίλο του. Έτσι ο εξομολόγος θα πρέπει απόλυτα να σεβασθεί αυτή την απεριόριστη εμπιστοσύνη του εξομολογούμενου. Η εμπιστοσύνη αυτή επαυξάνεται οπωσδήποτε και από το γεγονός ότι ο εξομολόγος είναι αυστηρά δεσμευμένος, μέχρι θανάτου μάλιστα, από τους θείους και Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας με το απόρρητο της εξομολογήσεως.

       Στην ορθόδοξη εξομολογητική δεν υπάρχουν βέβαια γενικές συνταγές, γιατί η πνευματική καθοδήγηση της κάθε μοναδικής ψυχής γίνεται εξατομικευμένα. Ο κάθε άνθρωπος είναι ανεπανάληπτος, με ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση, άλλο χαρακτήρα, διάφορες δυνάμεις και δυνατότητες, όρια, εφέσεις, αντοχές, γνώσεις, ανάγκες και διαθέσεις. Ο εξομολόγος με τη Χάρη του Θεού και τη θεία φώτιση θα πρέπει να διακρίνει όλ' αυτά, ώστε ν' αποφασίσει τί καλύτερα θα πρέπει να χρησιμοποιήσει για να βοηθήσει τον εξομολογούμενο. Άλλοτε χρειάζεται η επιείκεια και άλλοτε η αυστηρότητα. Δεν είναι για όλους πάντοτε τα ίδια. Ούτε ο εξομολόγος θα πρέπει νάναι πάντα αυστηρός, έτσι μόνο για να λέγεται αυστηρός και να εκτιμάται. Ούτε υπερβολικά επιεικής, για να προτιμάται και να λέγεται πνευματικός πατέρας πολλών. Χρειάζεται φόβος Θεού, διάκριση, τιμιότητα, ειλικρίνεια, ταπείνωση, μελέτη, γνώση και προσευχή.

      Η «οικονομία» δεν απαιτείται από τον εξομολογούμενο. Ούτε είναι ορθό να γίνει κανόνας από τον εξομολόγο. Η «οικονομία» θα πρέπει να παραμείνει εξαίρεση. Η «οικονομία» επίσης θα πρέπει να είναι πάντα προς καιρόν (Αρχιμ. Γεώργιος Γρηγοριάτης). Όταν εκλείψουν οι λόγοι που την επιβάλλουν ασφαλώς δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται. Για την ίδια αμαρτία μπορούμε να έχουμε πολλούς διαφορετικούς τρόπους προς αντιμετώπισή της.

       Ο κανόνας δεν είναι πάντοτε απαραίτητος. Ο κανόνας δεν είναι τιμωρία. Είναι παιδαγωγία. Ο κανόνας δεν τίθεται προς ικανοποίηση του προσβληθέντος Θεού και εξιλέωση του αμαρτωλού ενώπιον της Θείας δικαιοσύνης. Αυτή είναι μια καθαρά αιρετική διδασκαλία. Ο κανόνας συνήθως τίθεται στην ανώριμη μετάνοια, προς συναίσθηση και συνειδητοποίηση του μεγέθους της αμαρτίας. Η αμαρτία κατά την ορθόδοξη διδασκαλία δεν είναι τόσο παράβαση του νόμου, όσο έλλειψη αγάπης στο Θεό. Αγάπα και κάνε ό,τι θέλεις, έλεγε ο ιερός Αυγουστίνος.

      Ο κανόνας τίθεται προς ολοκλήρωση της μετάνοιας του εξομολογούμενου, γι' αυτό, καθώς ορθά λέγει ο π. Αθανάσιος Μετεωρίτης, όπως ο εξομολόγος δεν επιτρέπεται να κοινοποιεί τις αμαρτίες του εξομολογούμενου, έτσι κι ο εξομολογούμενος δεν επιτρέπεται να κοινοποιεί στους άλλους τον κανόνα που του έθεσε ιδιαίτερα ο εξομολόγος, που είναι συνισταμένη πολλών παραμέτρων.

  Ο εξομολόγος λειτουργεί ως χορηγός της χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Κατά την ώρα του μυστηρίου δεν λειτουργεί ως ψυχολόγος και επιστήμονας. Λειτουργεί ως ιερεύς, ως έμπειρος ιατρός, ως φιλόστοργος πατέρας. Ακούγοντας τ' αμαρτήματα του εξομολογούμενου προσεύχεται να τον φωτίσει ο Θεός. να δώσει το καλύτερο φάρμακο προς θεραπεία, να σφυγμομετρήσει τον βαθμό και την ποιότητα της μετανοίας του. Ο εξομολόγος δεν στέκεται απέναντι στον εξομολογούμενο με περιέργεια, καχυποψία, ζήλεια, υπερβολική αυστηρότητα, εξουσιαστικότητα και αλαζονεία, αλλά ούτε και αδιάφορα, επιπόλαια, απρόσεκτα και κουρασμένα. Η ταπείνωση, η αγάπη και η προσοχή του εξομολόγου θα βοηθήσει πολύ τον εξομολογούμενο. Ούτε ο εξομολόγος θα πρέπει να κάνει πολλές, περιττές και αδιάκριτες ερωτήσεις. Ιδιαίτερα θα πρέπει να διακόπτει τις λεπτομερείς περιγραφές διαφόρων αμαρτημάτων και ιδιαίτερα σαρκικών, ακόμη και τις αναφορές ονομάτων, ώστε ν' ασφαλίζεται περισσότερο. Ο εξομολογούμενος πάλι δεν θα πρέπει να φοβάται, να δειλιάζει και να ντρέπεται, αλλά να σέβεται, να εμπιστεύεται, να τιμά και να ευλαβείται τον εξομολόγο. Αυτό το κλίμα πάντως της ιερότητος, αλληλοσεβασμού και εμπιστοσύνης κυρίως θα το καλλιεργήσει, εμπνεύσει και δημιουργήσει ο εξομολόγος.

       Η αγία μητέρα μας Ορθόδοξη Εκκλησία είναι το σώμα του Αναστημένου Χριστού, είναι ένα απέραντο θεραπευτήριο, αποθεραπείας των ασθενών αμαρτωλών πιστών, από τα τραύματα, τις πληγές και τις ασθένειες της αμαρτίας, των παθογόνων δαιμόνων και των ιοβόλων δαιμονικών παγίδων και επηρειών των δαιμονοκίνητων παθών.

       Η Εκκλησία μας δεν είναι παράρτημα του υπουργείου κοινωνικής προνοίας, ούτε συναγωνίζεται να ξεπεράσει τους διάφορους συλλόγους κοινωνικής ευποιΐας, δίχως διόλου ν' αρνείται το σπουδαίο και αγαθό αυτό έργο και να μη το επιτελεί πλούσια, επαινετά και θαυμάσια, αλλά κυρίως είναι η χορηγός νοήματος της ζωής, λυτρώσεως και σωτηρίας των πιστών «υπέρ ων Χριστός απέθανεν» διά της συμμετοχής τους στα μυστήρια της Εκκλησίας. Το πετραχήλι του Ιερέως είναι πλάνη, όπως έλεγε ο Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης, που λειαίνει και ισιάζει τους ανθρώπους, είναι θεραπευτικό νυστέρι παθοκτονίας και όχι μιστρί εργασιομανίας ή σύμβολο εξουσίας. Είναι υπηρετική ποδιά διακονίας των ανθρώπων προς θεραπεία και σωτηρία.

       Ο Θεός χρησιμοποιεί τον ιερέα για τη συγχώρηση του πλάσματός του. Το λέγει χαρακτηριστικά η ευχή: «Ο Θεός συγχωρήσαι σοι δι' εμού του αμαρτωλού πάντα, και εν τω νυν αιώνι και εν τω μέλλοντι. και ακατάκριτόν σε παραστήσαι εν τω φοβερώ αυτού Βήματι. περί δε των εξαγορευθέντων εγκλημάτων μηδεμίαν φροντίδα έχων, πορεύου εις ειρήνην». Ανεξομολόγητες αμαρτίες θα βαραίνουν τον άνθρωπο και στον μέλλοντα αιώνα. Εξομολογημένες αμαρτίες δεν εξομολογούνται. Είναι σαν να μη πιστεύει κανείς στην χάρη του μυστηρίου. Ο Θεός τα γνωρίζει, αλλά θα πρέπει προς άφεση, ταπείνωση και ίαση να εξαγορευθούν. Η ενίοτε επιτίμηση αμαρτιών δεν αναιρεί την αγάπη της Εκκλησίας, αλλά αποτελεί παιδαγωγική επίσκεψη προς καλύτερη συναίσθηση των πταισμάτων.

       Κατά τον όσιο Νικόδημο τον Αγιορείτη «η εξομολόγησις είναι μία θεληματική διά στόματος φανέρωσις των πονηρών έργων και λόγων και λογισμών, κατανυκτική, κατηγορητική, ευθεία, χωρίς εντροπήν, αποφασιστική, προς νόμιμον πνευματικόν γινομένη». Ο θεοφόρος όσιος ευσύνοπτα, μεστά και σημαντικά αναφέρει πως η εξομολόγηση πρέπει να γίνεται θεληματικά, ελεύθερα, αβίαστα, ανεξανάγκαστα, δίχως ο εξομολόγος ν' άγχεται να εκμαιεύσει την ομολογία του εξομολογούμενου. Με κατάνυξη, συναίσθηση δηλαδή της λύπης που προκάλεσε ειλικρινά με την αμαρτία στον Θεό. Όχι συναισθηματικά, υποκριτικά, λιπόψυχα δάκρυα. Κατάνυξη γνήσια που σημαίνει συντριβή, μεταμέλεια, μίσος της αμαρτίας, αγάπη της αρετής, επίγνωση ευγνωμοσύνης στον Δωρεοδότη Θεό. Κατηγορητική σημαίνει υπεύθυνη εξομολόγηση, δίχως δικαιολογίες, υπεκφυγές, στρεψοδικίες, ανευθυνότητες και μεταθέσεις, με ειλικρινή αυτομεμψία και γνήσια αυτοεξουθένωση, που φέρει τη χαρμολύπη και το χαροποιό πένθος της Εκκλησίας. 

Ευθεία σημαίνει εξομολόγηση με κάθε ειλικρίνεια, ευθύτητα και ακρίβεια, ανδρεία και θάρρος, αυστηρότητα και γενναιότητα. Συμβαίνει ακόμη και την ώρα αυτή ο άνθρωπος να μη παραδέχεται την ήττα του, την πτώση και την αδυναμία του και με ωραιολογίες και μακρυλογίες να μεταθέτει τα ποσοστά ευθύνης του, με περιστροφές και μισόλογα, κατηγορώντας και τους άλλους, προκειμένου να φυλάξει ακόμη και τώρα ατσαλάκωτο το εγώ του. Χωρίς εντροπή εξομολόγηση σημαίνει παρουσίαση του πραγματικού οικτρού εαυτού μας. 

Η ντροπή είναι καλή προ της αμαρτίας και όχι μετά και μπροστά στον εξομολόγο. Η προ του εξομολόγου ντροπή λέγουν θα μας ελευθερώσει από τη ντροπή στην έσχατη κρίση, αφού ό,τι συγχωρήσει ο εξομολόγος δεν θα ξανακριθεί. Αποφασιστική εξομολόγηση σημαίνει να είναι καθαρή, συγκεκριμένη, ειλικρινής και με την απόφαση να μη επαναλάβει τα εξομολογηθέντα αμαρτήματα ο πιστός. Ακόμη η εξομολόγηση θα πρέπει να είναι συνεχής, ώστε τα φιλεπίστροφα, κατά τον όσιο Ιωάννη της Κλίμακος, πάθη να μη ισχυροποιούνται, αλλά αντίθετα σύντομα να θεραπεύονται. Έτσι δεν λησμονούνται οι αμαρτίες, υπάρχει τακτικός έλεγχος, αυτοπαρατήρηση, αυτοέλεγχος, αυτογνωσία και αυτομεμψία, δεν εγκαταλείπει η Θεία Χάρη και οι δαιμονικές παγίδες συντρίβονται ευκολότερα και η μνήμη του θανάτου δεν είναι φοβερή και τρομακτική.

      Συμβαίνει συχνά-πυκνά και τ' ομολογούμε με πολύ πόνο και περισσή αγάπη το κήρυγμα να μην είναι τόσο ορθόδοξο. Δηλαδή να εξαντλείται σ' ένα ακόμη σχολιασμό της φθηνής επικαιρότητος και να μετατρέπεται κατά κάποιο τρόπο ο ιερός άμβωνας σε τηλεοπτικό «παράθυρο», όπου λέμε και εμείς τη γνώμη μας για τα τρέχοντα και συμβαίνοντα. Όμως τ' ορθόδοξο κήρυγμα κυρίως είναι εκκλησιολογικό, χριστολογικό, σωτηριολογικό, αγιολογικό και ψυχωφελές. Το κήρυγμα της μετανοίας από των Προφητών, του Τιμίου Προδρόμου, του Σωτήρος Χριστού και πάντων των αγίων παραμένει λίαν επίκαιρο και αναγκαίο. Βασική προϋπόθεση της μετοχής στ' άγια μυστήρια και της ανοδικής πνευματικής πορείας είναι η καθαρότητα της καρδιάς. Καθαρότητα από την ποικίλη αμαρτία, το πνεύμα της απληστίας και της ευδαιμονίας της σύγχρονης υπερκαταναλωτικής κοινωνίας, το πνεύμα της αντίθεης υπερηφάνειας ενός κόσμου ναρκισσευόμενου, ατομικιστικού, αταπείνωτου, αφιλάνθρωπου, υπερφίαλου και παράδοξου, το δαιμονικό πνεύμα των πονηρών λογισμών, των φαντασιών και φαντασιώσεων, των καχυποψιών και ζηλοφθονιών, των ακάθαρ­των και σκοτεινών.

       Κατάντησε δυσεύρετο κόσμημα η καθαρότητα της καρδιάς, στις αδελφικές σχέσεις, τις συζυγίες, τις συναδελφικές υποχρεώσεις, τις φιλίες, τις συζητήσεις, τις σκέψεις, τις επιθυμίες, τις ιερατικές κλήσεις. Τα λεγόμενα μέσα μαζικής ενημερώσεως ξέπεσαν σε ρυπογόνες εστίες. Λησμονήθηκε η νηπτική εγρήγορση, η ασκητική νηφαλιότητα, η παραδοσιακή ολιγάρκεια, απλότητα και λεβεντιά. Έτσι μολύνεται το λογιστικό της ψυχής, διεγείρεται στην απληστία το επιθυμητικό και αμβλύνεται σοβαρά το βουλητικό, ώστε αδύναμος ο άνθρωπος να παρασύρεται στο κακό δίχως φραγμό και όρια.

       Επικρατεί η αυτοδικαίωση, η δικαιολόγηση των παθών, η ωραιοποίηση της αμαρτίας, η κατοχύρωσή της διά νέων ψυχολογικών ερεισμάτων. Θεωρείται μείωση, αδυναμία και λάθος η παραδοχή του λάθους, η ανάληψη της ευθύνης και η ταπεινή αποδοχή του σφάλματος. Η συνεχής δικαιολόγηση του εαυτού μας και η επιμελημένη μετάθεση ευθυνών δημιουργούν ένα άνθρωπο συγχυσμένο, διχασμένο, ταραγμένο, ταλαιπωρημένο, δυστυχισμένο και εγωπαθή, εμπαιζόμενο από τον δαίμονα, αιχμαλωτιζόμενο από αυτόν στ' άφωτα δίχτυα του.

       Κυριαρχεί ένας ανόητος ορθολογισμός, ο οποίος επιλέγει ευαγγελικές αρετές και συνοδικούς κανόνες, κατά την αρέσκεια, προτίμηση και ευκολία, σε σοβαρά θέματα νηστειών, εγκράτειας, τεκνογονίας, ήθους, σεμνότητος, αιδούς, τιμιότητος και ακριβείας.

       Κατόπιν όλων τούτων, τα οποία δεν νομίζω ότι υπερβάλλουμε, θεωρούμε ότι οι εξομολόγοι δεν έχουν εύκολο έργο. Δεν αρκεί πλέον η χειραγωγία στη μετάνοια και η καλλιέργεια της ταπεινώσεως, αλλά χρειάζεται το ποίμνιο κατήχηση, επαναευαγγελισμό, κα­τάρτιση, μεταβολισμό πνευματικό προς απόκτηση ισχυρών αντισωμάτων. Απαραίτητη η αντίσταση, αντίδραση και αντιμετώπιση του σφοδρού ρεύματος της αποϊεροποιήσεως, της εκκοσμικεύσεως, του αποηρωισμού, του ευδαιμονισμού, του πλουτισμού και κορεσμού. Ιδιαιτέρως προσοχής, διδαχής και αγάπης έχουν ανάγκη οι νέοι, που η αγωγή δεν τους βοηθά να συνειδητοποιήσουν το νόημα και το σκοπό της ζωής, το κενό, το άκοσμο, το άνομο, το άφωτο της αμαρτίας.

       Σοβαρό πρόβλημα αποτελεί ακόμη και για τους χριστιανούς μας η αγχώδης συχνά αναζήτηση μιας ά­κοπης, άμοχθης και άλυπης ζωής. Αναζητούμε Κυρηναίους. Δεν αποδεχόμεθα την άρση του προσωπικού μας σταυρού. Δεν γνωρίζουμε το βάθος και το εύρος του σταυρού. Προσκυνούμε τον σταυρό στην εκκλησία, κάνουμε τον σταυρό μας, αλλά δεν ασπαζόμαστε τον προσωπικό μας σταυρό. Τελικά θέλουμε ένα ασταύρωτο Χριστιανισμό. Δεν υπάρχει όμως Πάσχα δίχως Μεγάλη Παρασκευή.

       Τιμάμε τους μάρτυρες και τους οσίους, αλλά δεν θέλουμε εμείς καμιά κακοπάθεια, καμιά καθυστέρηση, καμιά δυσκολία. Δυσκολευόμαστε στη νηστεία, δυσανασχετούμε στην ασθένεια, δεν ανεχόμαστε πικρό λόγο, ακόμη και όταν φταίμε, οπότε πώς να υπομένουμε αδικία, συκοφαντία, κατατρεγμό και εξορία, όπως οι άγιοί μας; Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο πως το σύγχρονο κοσμικό πνεύμα της ευκολίας, της ανέσεως και του υπερκαταναλωτισμού έχει επηρεάσει ισχυρά το μέτρο της πνευματικής ζωής. Θέλουμε γενικά ένα αντιασκητικό Χριστιανισμό. Η Ορθοδοξία όμως βάση έχει το ασκητικό Ευαγγέλιο.

       Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα της εποχής μας είναι η νοσηρή και υπερβολική εμπιστοσύνη του ανθρώπου στη λογική, τη διάνοια, τη γνώση και την κρίση του. Πρόκειται για τον παχυλό και κουραστικό εν τέλει ορθολογισμό. Η νηπτική ορθόδοξη θεολογία μας δι­δάσκει το νου να τον έχουμε εργαλείο και να τον κατεβάσουμε στην καρδιά. Η Εκκλησία μας δεν καλλιεργεί και παράγει διανοούμενους. Για μας ο ορθολογισμός δεν είναι φιλοσοφική νοοτροπία, αλλά μία καθαρά αμαρτητική βιοθεωρία, μία μορφή αθεΐας, αφού αντιβαίνει στην εντολή της πίστεως, της ελπίδος, της αγάπης και της εμπιστοσύνης στον Θεό. Ο ορθολογιστής κρίνει τα πάντα με την κρισάρα του μυαλού, μόνο με τον πεπερασμένο νου του, κέντρο είναι ο εαυτός του και το κυρίαρχο εγώ του και δεν εμπιστεύεται τη θεία Πρόνοια, τη θεία Χάρη και θεία Βοήθεια στη ζωή του.

   Θεωρώντας συχνά τον εαυτό του αλάνθαστο ο ορθολογιστής δεν επιτρέπει στον Θεό να επέμβει στη ζωή του και να τον κρίνει. Έτσι δεν θεωρεί ότι έχει ανάγκη εξομολογήσεως. Ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος όμως λέγει πως το να νομίζει κάποιος πως δεν έπεσε σε αμαρτήματα, αυτό είναι η πιο μεγάλη πτώση και πλάνη και το πιο μεγάλο αμάρτημα. Παρασυρμένοι ορισμένοι νεώτεροι θεολόγοι μιλούν γι' αστοχία και όχι για αμαρτία, θέλοντας ν' αμβλύνουν τη φυσική διαμαρτυρία της συνειδήσεως. Η αυτάρκεια ορισμένων εκκλησιαζομένων και νηστευόντων χριστιανών κρύβει ενίοτε ένα λανθάνοντα φαρισαϊσμό, ότι δεν είναι όπως οι λοιποί των ανθρώπων και ως εκ τούτου δεν χρήζουν εξομολογήσεως.

      

Πῶς ἀπήντησαν οἱ Γέροντες Πορφύριος καὶ Παΐσιος στὸ δίλημμα γάμος ἢ παρθενία

Σ' ένα φίλο, πού αντιμετώπιζε δίλημμα γάμου ή παρ­θενίας, ο Γέροντας πρόσφερε πολλές προοπτικές σωτηρίας και τον απάλλαξε από το άγχος του διλήμ­ματος, πριν ακόμη διαλέξει οτιδήποτε, λέγοντάς του:

«Μην ταλαιπωρείσαι άδικα, καταπιέζοντας τον εαυτό σου ν' αποφασίσεις τώρα να διαλέξεις. Άφησε τον εαυτό σου ελεύθερο από την επίμονη αυτή σκέψη και δώσε όλη την προσοχή σου, πώς να αγαπήσεις το Χριστό, που σε αγαπά. Όλα τού Χριστού είναι, παρελθόν, παρόν και μέλλον μας, όπου φανερώνεται η Πρόνοιά Του, μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια της ζωής μας.

Μπορεί να κάνεις οικογένεια, μπορεί να πας όπου σου αρέσει να αφιερωθείς. Μπορεί όμως και να μην κάνεις τίποτε απ' αυτά, να μείνεις στο σπίτι σου, όπως είσαι τώρα. Πάλι σώζεσαι, φτάνει ν' αγαπάς το Χριστό. Ο Χριστός θα φέρει τη λύση πού σου ταιριάζει περισσότερο, που θα μιλήσει καθαρά στην ψυχή σου. Μη στενοχωρείσαι. Και τώρα επάνω στο δρόμο του Χριστού είσαι».

- Γέροντα, τί πρέπει νὰ ἀπάντηση κανεὶς σὲ νέα παιδιὰ ποῦ ρωτοῦν ἂν ἢ μοναχικὴ ζωὴ εἶναι ἀνώτερη ἀπὸ τὴν ἔγγαμη;

Κατ' ἀρχὰς πρέπει νὰ τοὺς δώσει νὰ καταλάβουν ποιὸς εἶναι ὃ προορισμὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ ποιὸ εἶναι τὸ νόημα τῆς ζωῆς. Ὕστερα νὰ τοὺς ἐξήγηση ὅτι καὶ οἱ δύο δρόμοι ποὺ ἔχει χαράξει ἢ Ἐκκλησία μᾶς εἶναι εὐλογημένοι, γιατί καὶ οἱ δύο μποροῦν νὰ τοὺς ὁδηγήσουν στὸν Παράδεισο, ἂν ζήσουν κατὰ Θεόν.

Ἂς ὑποθέσουμε ὅτι δύο ἄνθρωποι ξεκινοῦν νὰ πᾶνε σὲ ἕνα Προσκύνημα. Ὃ ἕνας πηγαίνει μὲ τὸ λεωφορεῖο ἀπὸ τὸν δημόσιο δρόμο καὶ ὃ ἄλλος πηγαίνει μὲ τὰ πόδια ἀπὸ κάποιο μονοπάτι. Καὶ οἱ δύο ὅμως ἔχουν τὸν ἴδιο σκοπό. Ὃ Θεὸς καὶ τὸ ἕνα τὸ χαίρεται καὶ τὸ ἄλλο τὸ θαυμάζει. Κακὸ εἶναι, ὅταν αὐτὸς ποὺ πάει ἀπὸ τὸ μονοπάτι κατακρίνει μέσα τοῦ τὸν ἄλλον, ποὺ πάει ἀπὸ τὸν δημόσιο δρόμο, ἢ καὶ τὸ ἀντίστροφο

-Γέροντα, γιατί....

-Γέροντα, γιατί, ενώ ο θάνατος είναι το πιο σίγουρο γεγονός για τον άνθρωπο, εμείς τον ξεχνούμε;

- Ξέρεις, παλιά στα κοινόβια υπήρχε ένας μονάχος που είχε ως διακονία να θυμίζει στους άλλους Πατέρες τον θάνατο. Περνούσε λοιπόν την ώρα της διακονίας από τους αδελφούς και έλεγε στον καθέναν:
"Αδελφέ, θα πεθάνουμε". Η ζωή είναι τυλιγμένη με την θνητή σάρκα. Το μεγάλο αυτό μυστικό δεν είναι εύκολο να το καταλάβουν όσοι άνθρωποι είναι μόνο "σάρκες", γι'αυτό δεν θέλουν να πεθάνουν, δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για θάνατο. Έτσι ο θάνατος γι'αυτούς είναι διπλός θάνατος και διπλή στεναχώρια.
Ευτυχώς όμως ο Καλός Θεός οικονόμησε, ώστε να βοηθιούνται από μερικά πράγματα οι ηλικιωμένοι, που φυσιολογικά είναι πιο κοντά στο θάνατο. Ασπρίζουν τα μαλλιά, κόβεται το κουράγιο, οι δυνάμεις τους σιγά-σιγά τους εγκαταλείπουν, αρχίζουν να τρέχουν τα σάλια, οπότε ταπεινώνονται και αναγκάζονται να φιλοσοφούν πάνω στη ματαιότητα αυτού του κόσμου.
Γέροντας Παΐσιος
Λόγοι Δ΄ (Οικογενειακή ζωή)

Η αμετανόητη …

Κάποτε, μία γυναίκα ζούσε με νηστείες και προσευχές.

Φαινόταν εξωτερικά ευλαβής, είχε όμως πολλή υπερηφάνεια και πίστευε πως ήταν αγία.

Είχε επίσης τόση μνησικακία, που, αν μάλωνε με κάποια άλλη, όχι μόνο δεν τη συγχωρούσε, μα ούτε ήθελε να την ξαναδεί στα μάτια της.
Κάποτε αρρώστησε και κάλεσε τον πνευματικό, αλλά δεν εξομολογήθηκε καθαρά- αυτό το συνηθίζουν μερικοί επιπόλαιοι χριστιανοί, που κρύβουν τις μεγάλες αμαρτίες και φανερώνουν τις μικρές.
Τέλος, όταν ο ιερέας έφερε τα Άγια για να την κοινωνήσει, εκείνη γύρισε στον τοίχο το πρόσωπο και δεν μπορούσε ούτε να αντικρίσει τον θείο μαργαρίτη.
Την ίδια στιγμή, με θεία παραχώρηση, ομολόγησε με δυνατή φωνή:
Όπως εγώ από υπερηφάνεια δεν συγχωρούσα όσους μου έφταιγαν, αλλά τους αποστρεφόμουν, έτσι τώρα αποστρέφει και ο Κύριος το πρόσωπό Του από μένα και δεν θέλει να μπει στην ανάξια ψυχή μου. Δεν θα τον δω στην ουράνια βασιλεία, αλλά θα καίγομαι στην αιώνια κόλαση!
Και μ’ αυτά τα λόγια ξεψύχησε…
(Αγαπίου μοναχού(Λάνδου), «Αμαρτωλών σωτηρία»)

Αντιμετώπιση περιπτώσεων απελπισίας.

Ήρθε  κάποιος  νεαρός  αναστατωμένος  καί  μοϋ  είπε:  ¨Γέροντα,  δέν  πρόκειται  νά διορθωθώ. Μοϋ είπε ό πνευματικός μου: "αυτά είναι καί κληρονομικά...". Τόν είχε πιάσει απελπισία.  Έγώ,  όταν  μοϋ  πή  κάποιος  ότι  έχει  προβλήματα  κ.λπ.,  θά  τοϋ  πώ:¨  Αυτό συμβαίνει  γι'  αυτόν  καί  γι'  αυτόν  τόν  λόγο  γιά  ν'  άλλάξης,  πρέπει  νά  κάνης  εκείνο  κι εκείνο³. Έχει λ.χ. κάποιος έναν λογισμό πού τόν βασανίζει καί δέν κοιμάται, παίρνει χάπια γιά τό κεφάλι, γιά τό στομάχι καί μέ ρωτάει: ¨Νά κόψω τά χάπια;. ¨Όχι, τοϋ λέω, νά μήν κόψης τά χάπια. Νά πετάξης τόν λογισμό πού σέ βασανίζει καί ύστερα νά τά κόψης. Αν δέν πετάξης  τόν  λογισμό,  έτσι  θά  πάς  θά  ταλαιπωρήσαι.  Γιατί,  τί  θά  ώφελήση  νά  κόψη  τά χάπια, όταν κρατάη μέσα του τόν λογισμό πού τόν βασανίζει;

Καλά είναι ό πνευματικός νά μή φθάνη μέχρι του σημείου νά άνάβη κόκκινο φως νά ανέχεται λίγο μία κατάσταση, αλλά φυσικά πρέπει καί ό άλλος νά δουλεύη σωστά, γιά νά βοηθηθή. Ένας  νεαρός  ζόρισε  κάποια φορά  τήν  αρραβωνιαστικιά του  - ποιος  ξέρει  τί  της έλεγε; -καί εκείνη άπό τήν αγανάκτηση της πήρε τό αυτοκίνητο καί έφυγε καί στόν δρόμο σκοτώθηκε. Μετά ό νεαρός ήθελε νά  αύτοκτονήση, γιατί ένιωθε ότι αυτός έγινε αιτία καί σκοτώθηκε ή κοπέλα. Όταν ήρθε καί μου τό είπε, άν καί στήν ουσία είχε κάνει έγκλημα, τόν παρηγόρησα  καί  τόν  έφερα  σέ  λογαριασμό.  Έπειτα  όμως τό  έρριξε  τελείως  έξω,  έγινε τελείως αδιάφορος, βρήκε έν τω μεταξύ καί μιά άλλη. "Οταν ξαναήρθε μετά άπό δύο-τρία χρόνια,  τού έδωσα ένα τράνταγμα γερό,  γιατί  τότε  δέν υπήρχε κίνδυνος  νά  αύτοκτονήση.

Χρειαζόταν τό τράνταγμα, άφού δέν υπήρχε αναγνώριση. ¨Δέν καταλαβαίνεις, τού είπα, ότι έκανες φόνο, ότι έγινες αιτία καί σκοτώθηκε ή κοπέλα;. Άν δούλευε σωστά, θά συνέχιζε νά ύποφέρη,  άλλά  θά  ανταμειβόταν  μέ  θεϊκή  παρηγοριά  δέν  θά  έφθανε  σ'  αυτήν  τήν κατάσταση τήν άλήτικη τής αδιαφορίας.

Θέλει δηλαδή πολλή προσοχή. Κάνει κάποιος ένα σφάλμα καί πέφτει στήν απελπισία.

Εκείνη τήν στιγμή μπορεί νά τόν παρηγόρησης, άλλά, γιά νά μή βλαφθή, χρειάζεται καί τό δικό  του  φιλότιμο.  Μιά  φορά  είχε  έρθει  στο  Καλύβι  ένα  νέο  παιδί  απελπισμένο,  γιατί έπεφτε σέ σαρκική αμαρτία καί δέν μπορούσε νά απαλλαγή άπό αυτό τό πάθος. Είχε πάει σέ δυο πνευματικούς πού προσπάθησαν μέ αυστηρό τρόπο νά τό βοηθήσουν νά καταλάβη ότι είναι βαρύ αυτό πού κάνει. Τό παιδί απελπίσθηκε. ¨Άφού ξέρω ότι αυτό πού κάνω είναι αμαρτία, είπε, καί δέν μπορώ νά σταματήσω νά τό κάνω καί νά διορθωθώ, θά κόψω κάθε σχέση  μου  μέ  τόν  Θεό.  Όταν  άκουσα  τό  πρόβλημα  του,  τό  πόνεσα  τό  καημένο  καί  τού είπα: ¨Κοίταξε, ευλογημένο, ποτέ νά μήν ξεκινάς τον αγώνα σου άπό αυτά πού δέν μπορείς νά κάνης, άλλά άπό αυτά πού μπορείς νά κάνης. 

Γιά νά δούμε τί μπορείς νά κάνης, καί νά άρχίσης  άπό  αυτά.  Μπορείς  νά  εκκλησιάζεσαι  κάθε  Κυριακή;.  ¨Μπορώ,  μού  λέει.

¨Μπορείς  νά  νηστεύης  κάθε  Τετάρτη  και  Παρασκευή;.  ¨Μπορώ.  ¨Μπορείς  νά  δίνης ελεημοσύνη τό ένα δέκατο άπό τόν μισθό σου ή νά επισκέπτεσαι άρρωστους καί νά τούς βοηθάς;. ¨Μπορώ. ¨Μπορείς νά προσεύχεσαι κάθε βράδυ, έστω κι άν αμάρτησες, καί νά λές  "Θεέ  μου, σώσε τήν ψυχή μου";. ¨Θά τό  κάνω,  Γέροντα, μού λέει. ¨Άρχισε λοιπόν, τοΰ λέω, άπό σήμερα νά κάνης όλα αυτά πού μπορείς, καί ό παντοδύναμος Θεός θά κάνη τό ένα πού δέν μπορείς. 

Τό καημένο ηρέμησε καί συνέχεια έλεγε: ¨Σ' ευχαριστώ, πάτερ.

Είχε, βλέπεις, φιλότιμο καί ό Καλός Θεός τό βοήθησε.

Το έλεος του Θεού είναι η θεία παρηγοριά που νιώθουμε μέσα μας!

Ο θεός είναι φύσει αγαθός και για το καλό μας φροντίζει πάντα, και όταν του ζητήσουμε κάτι, θα μας το δώση, εάν είναι για το καλό μας. Ό,τι είναι απαραίτητο για την σωτηρία της ψυχής μας και για τη σωματική μας συντήρηση , ο Θεός θα μας το δώση πλουσιοπάροχα και θα έχουμε την ευλογία Του.Ό,τι μας στερεί, είτε για να μας δοκιμάση είτε για να μας προφυλάξη, όλα να τα δεχώμαστε με χαρά ,αλλά και να τα μελετούμε ,για να ωφελούμαστε. Ξέρει πότε και πώς να οικονομάη το πλάσμα Του.  Βοηθάει με τον τρόπο  Του την ώρα που χρειάζεται.

Πολλές φορές όμως το αδύνατο πλάσμα Του αδημονεί, γιατί το θέλει εκείνη την ώρα που το ζητάει, σαν το μικρό παιδί που ζητάει το κουλούρι από την μάνα του άψητο και δεν κάνει υπομονή να ψηθή. Εμείς θα ζητάμε , θα κάνουμε υπομονή και η Καλή μας Παναγία ,όταν είναι έτοιμο, θα μας το δώση.

- Γέροντα, οι Άγιοι πότε βοηθούν;

- Όποτε χρειάζεται να βοηθήσουν, όχι όποτε νομίζουμε εμείς ότι χρειάζεται να βοηθήσουν. Βοηθούν δηλαδή, όταν αυτό μας ωφελή. Κατάλαβες; Ένα παιδί π.χ. ζητάει από τον πατέρα του μοτοσακό, αλλά ο πατέρας του δεν του παίρνει.

Το παιδί του λέει: « Το θέλω το μοτοσακό ,γιατί κουράζομαι να πηγαίνω με τα πόδια, παιδεύομαι » . Ο πατέρας του όμως δεν του παίρνη μοτοσακό ,γιατί φοβάται μη σκοτωθή. « Θα σου πάρω αργότερα αυτοκίνητο » , του λέει. Βάζει λοιπόν χρήματα στην Τράπεζα και , όταν μαζευτούν ,θα του πάρη αυτοκίνητο. Έτσι και οι Άγιοι ξέρουν πότε πρέπει να μας βοηθήσουν.

- Γέροντα, το έλεος του Θεού πως το νιώθουμε;

- Το έλεος του Θεού είναι η θεία παρηγοριά που νιώθουμε μέσα μας. Τα φέρνει έτσι ο Θεός , ώστε να μην αναπαυώμαστε στην ανθρώπινη παρηγοριά και να καταφεύγουμε στην θεία. Βλέπεις, οι Έλληνες  λ.χ. της Αυστραλίας , επειδή βρέθηκαν τελείως μόνοι τους ,πλησίασαν τον Θεό περισσότερο από άλλους ξενιτεμένους, όπως της Γερμανίας ,που ήταν πιο κοντά στην πατρίδα  και βρήκαν εκεί και άλλους Έλληνες.

Η δυσκολία πολύ τους βοήθησε να γαντζωθούν στον Θεό. Όλοι ξεκίνησαν με μια βαλίτσα, βρέθηκαν μακριά από την πατρίδα, μακριά από τους συγγενείς. Έπρεπε να βρουν δουλειά , να βρουν δάσκαλο για τα παιδιά τους κ.λ.π. χωρίς βοήθεια από πουθενά. Για αυτό στράφηκαν στον Θεό και κράτησαν την πίστη τους. Ενώ στην Ευρώπη οι Έλληνες που δεν είχαν αυτές τις δυσκολίες, δεν έχουν αυτή τη σχέση με τον Θεό.  

 Γέροντας Παϊσιος

Η αντιμετώπιση της ατίθασης κόρης(Μιά επιστολή του Γέροντος Παισίου)...

Αγαπητέ μου αδελφέ κύριε Β.
«Χαίρε εν Κυρίω». Σχετικά με το παιδί σας πού μου γράφετε, έχω τη γνώμη ότι μια αυστηρή στάση θα το κάνει πολύ χειρότερα. Να του λέτε το καλό με καλό τρόπο καί να μην το πιέζετε μετά αλλά να δείχνετε ότι στενοχωρείστε για τον δρόμο πού τραβάει (πράγμα πού θα φαίνεται μόνο του, γιατί ούτε ή χαρά κρύβεται ούτε καί ή στενοχώρια) . θα κάνετε εσείς το καθήκον σας με τίς συμβουλές καί μετά να το εμπιστευθείτε στον Θεό. Νομίζω ότι περισσότερα αποτελέσματα θα φέρει, όταν ό πόνος αξιοποιηθεί στην προσευχή, παρά να πονάτε για τίς αταξίες του παιδιού επιμένοντας, γιατί το παιδί τώρα είναι αναστατωμένο από την σάρκα καί υπό την επίδραση του πονηρού, γιατί του έδωσε δικαιώματα.

Μπόρα είναι καί θα περάσει. Μην στενοχωρείστε, θα συνέλθει αργότερα. Ούτε καί να το πάρετε κατάκαρδα, πού θα χάση την αγνότητα του καί τι θα γίνει μετά, γιατί οι άνθρωποι της εποχής μας έχουν άλλο τυπικό, την αμαρτία την έκαναν μόδα Ό Θεός να μας ελεήσει. Κοιτάξετε όσο μπορείτε να μην το αποπαίρνετε, όπως ανάφερα, για να μην κόψη το σχοινί καί φυγή από την οικογένεια, γιατί θα συνέλθει μετά καί δεν θα θέλει να πλησίαση από εγωισμό, οπότε θα χαθεί τελείως. Ως αναφορά για τον γιατρό πού μου γράφετε. Στην κατάσταση πού βρίσκεται καί να παρουσίαζε καί κάτι, νομίζω θα πάθη ζημιά, γιατί από το ένα μέρος ό μεγάλος εγωισμός του, από το άλλο μέρος ό λογισμός ότι κάτι έπαθε, μαζί με τίς σαρκικές επιθυμίες πού δεν θα εκπληρώνονται, θα πάθη ένα τρακ, καί θα γίνει χειρότερα, ενώ το παιδί δεν έχει τίποτα, παρά μόνο τη σαρκική παιδική τρέλα της ηλικίας, ή οποία έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό, γιατί άναψε μόνη της την πυρκαγιά με την απρόσεκτη ζωή της.

Εάν νομίζετε ότι κάτι έχει, καί ό γιατρός σας λέγει να της δίνετε φάρμακα, δεν φέρω καμιά αντίρρηση, αλλά να κάνετε ένα μικρό διάστημα υπομονή, να παραβλέπετε τίς αταξίες της, να σας πλησίαση λίγο περισσότερο, καί με την πρώτη ευκαιρία πού θα σας δώσει ή ίδια (ότι νιώθει λίγο αδιάθετη) η έστω να βρείτε καμιά αφορμή με τρόπο, τότε να την πάτε στο γιατρό. Πάντως μη στενοχωρείστε, δεν θα αφήσει ό Θεός, ούτε καί τίς αμαρτίες των παιδιών της εποχής μας θα τίς κρίνει με τίς αμαρτίες των παιδιών της δικής μας εποχής.

Εύχεστε, καί εγώ θα εύχομαι, καί ό καλός Θεός να βοηθήσει καί το παιδί σας καί όλα τα παιδιά σας καί όλα τα παιδιά του κόσμου.

Με αγάπη Χριστού Μον. Παΐσιος

Ο Γιώργος….. με τη μεγάλη εν Χριστώ καρδιά!

Έχουν περάσει καμπόσα χρόνια ..ίσως πάνε και δώδεκα από τότε που ο πόνος με έφερε «τυχαία» σε επαφή με το Γιώργο!

Ήταν χειμώνας του 19.. όταν εσπευσμένα έμπαινα στο  νοσοκομείο.

Απομεσήμερο έγινε η εισαγωγή στο νοσοκομείο με προγραμματισμένο χειρουργείο την αυριανή.

Η ταχτοποίηση έγινε σένα ωραίο δωμάτιο που ήταν δίκλινο και ήδη καταλυμένο το άλλο κρεβάτι από ένα νεαρό άνδρα γύρω στα 36 που από λόγους ευγενείας τράβηξε τη κουρτίνα που χωρίζει τα δυο κρεβάτια και απομονώθηκε .

Αυτό συνεχίστηκε και την επόμενη μέρα…κάτι που εμένα λόγω χαρακτήρα δεν μου άρεσε αν και απ ότι αποδείχτηκε ήταν όντως πράξη ευγενείας από την Γιώργο.

Μετά το χειρουργείο της αυριανής μέρας και το καταλάγιασμα από το τρέξιμο κάθισα σε μια καρέκλα απέναντι από το κρεβάτι του Γιώργου και τον κοίταξα…ένοιωθα το φευγαλέο βλέμμα του γεμάτο ενδιαφέρον για τη δική μου υπόθεση.
.
Έτσι πήρα το θάρρος και αυτοσυστήθηκα και αρχίσαμε δειλά δειλά να μιλάμε κάτι που δεν έκανε με ευκολία ο Γιώργος.

Αμέσως τη κουβέντα την έφερε με ενδιαφέρον στο θέμα το δικό μου θέλοντας να μάθει λεπτομέρειες...

Του εξήγησα τη σοβαρότητα της κατάστασης ........
.
Έμεινε με το στόμα ανοιχτό και άκουγε όλο ενδιαφέρον….

Οι μέρες περνούσαν και ο Γιώργος είχε γίνει πια φίλος μου και με άνεση συζητούσαμε διάφορα θέματα αλλά το μεγάλο ενδιαφέρον του για την υπόθεση μου....

Η αλήθεια είναι ότι είχε οικογένεια και μια φορά την ημέρα ερχόταν η γυναίκα του μια καθωσπρέπει κοπέλα που όλο χαμόγελο και άνεση μίλαγε, όπως και κάποιοι κουστουμαρισμένοι κύριοι της καλής κοινωνίας με τις τσάντες τους κάθονταν για λίγο και έφευγαν απλά ρωτώντας για την υγεία του Γιώργου.

Επίσης είναι αλήθεια ότι και οι γιατροί όλοι έδειχναν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εκείνον αλλά δεν έδινα σημασία…παρόλο που κάτι δεν μου άρεσε στο θλιμμένο ύφος του.

Αυτό που τον χαρακτήριζε θα έλεγα όλες τις μέρες ήταν η μοναξιά του …δηλαδή δεν είχε διάθεση να μιλά χαζά και άσκοπα με κανέναν ..ήταν κλεισμένος στον εαυτό του και σκεφτόταν πολύ …

Μια μέρα πήρα το θάρρος και του έδωσα λαδάκι από τον Άγιο Ραφαήλ τον Μεγαλομάρτυρα και ένα κομποσκοίνι από το Άγιον Όρος έτσι για παρηγοριά της όποιας άγνωστης σε μένα κατάστασης του.

Εκείνος μου δήλωσε ότι δεν έχει ιδιαίτερες σχέσεις με την Εκκλησία αν και πιστεύει και ότι η οικογένεια της γυναίκας του ήταν θρησκευόμενη.

Επίσης μου ανέφερε ότι κατάγεται από ελληνική οικογένεια της Αιγύπτου με ρίζες από την Ινδία…

Συγγενή δεν είχε κανέναν εκτός από την γυναίκα του…….και ένα γλυκύτατο όμορφο μικρό κοριτσάκι γύρω στα τέσσερα

Μετά το άνοιγμα του πήρα το θάρρος και τον ρώτησα επιτέλους …..εσύ τελικά από τι πρόβλημα είσαι μέσα εδώ? Και μου απαντά συνεσταλμένα …άσε εμένα …η δική σου υπόθεση με απασχολεί.. Θεώρησα ότι δεν έχει κάτι σοβαρό και έκοψε εκεί τη κουβέντα.

Με την αύριο το πρωί που πήγα στο νοσοκομείο με πλησιάζει ο Γιώργος και μου ζήτησε να μιλήσουμε λίγο…..

Πάμε στο σαλονάκι του ορόφου και άρχισε να μιλά….το πρόσωπο του ήταν πονεμένο πολύ και με σοβαρότητα άρχισε να μου λέει ότι……πονώ φίλε μου βλέποντας τι σου συμβαίνει  …μου σφίγγεται η καρδιά και έτσι με το κομποσκοίνι που μου έδωσες άρχισα να κάνω προσευχή στο Θεό παρακαλώντας Τον να μου δώσει το πρόβλημα σου να το πάρω μαζί μου μιας και Εκείνος έχει αποφασίσει να με πάρει σύντομα….

Έμεινα με το στόμα ανοιχτό από τα λόγια του Γιώργου…..κατάφερα να ψυλλίσω …μα τι έχεις?

Και μου απαντά…. πολλαπλού μυέλωμα…..πάγωσα …από αυτή την ασθένεια είχε πεθάνει ο πατέρας μου δύσκολα πριν από 18 χρόνια τότε…..αλλά δεν ξέρω πως βρήκα το θάρρος να του πω ψέματα για του δώσω κουράγιο….

Αααα έλα βρε Γιώργο δεν είναι τίποτα…όλα καλά θα πάνε ..και ο πατέρας μου το είχε αλλά δεν πέθανε από αυτό… αλλά μετά από πολλά χρόνια από καρδιά.(ψέματα γιατί από την ασθένεια αυτή πέθανε μέσα σε ενάμιση χρόνο).

Εκείνος με ένα χαμόγελο συγκατανευτικό μου λέει…ξέρεις ποιος είμαι?... ο κεντρικός εισαγωγέας μαγνητικών και αξονικών τομογράφων τότε στην Ελλάδα και ξέρω καλά τι έχω και ποια είναι η πορεία μου….θα φύγω σύντομα!

Όλα αυτά τα είπε τόσο ήρεμα, τόσο γλυκά, με τόση αποδοχή που είχα μείνει άφωνος.

Συνέχισε λέγοντας ότι εδώ είμαι γιατί περιμένω μια απάντηση από ένα ισραηλινό νοσοκομείο να με αναλάβει γιατί όλες οι άλλες χώρες που έχουμε αποταθεί έχουν δώσει αρνητική απάντηση….

Και συνεχίζει…..αυτό παρακάλεσα φίλε μου… να πάρω και το δικό σου καημό...  μιας και έχει αποφασίσει ο καλός Θεός να με πάρει ….!!! Τρελάθηκα , δεν πίστευα ότι είπε ..για την ευλογημένη αρχοντιά του …για το μεγαλείο της ψυχής του.. και όπως μου είπε ένας φωτισμένος Γέροντας …ότι κάτι τέτοιες ψυχές ευλογημένες μεγαλώνουν τον Παράδεισο σε χωρητικότητα μιας και ίσως έχει γεμίσει…

Μέσα στην πολυπραγμοσύνη του δικού μου προβλήματος  χαθήκαμε με το Γιώργο…εκείνος έφυγε από το νοσοκομείο…..για το σπίτι όπως έμαθα μετά γιατί και οι ισραηλινοί δεν τον δεχτήκαν μη μπορώντας να προσφέρουν κάτι…..και εγώ  σε άλλα νοσοκομεία προσπαθώντας να κάνω κάτι…

Ο καιρός πέρασε γύρω στους 6 μήνες από τότε και μια μέρα χτυπά το τηλέφωνο …ήταν η γυναίκα του Γιώργου που με περίεργη φωνή με ρώτησε για το τι κάνουμε και μου λέει… σε ζητεί ο Γιώργος να σου μιλήσει…….ακούω μια φωνή τρεμάμενη χωρίς δυνατότητα να καταλάβω τι λέει ….αλλά όπως που έλεγε η γυναίκα του δίπλα ήθελε αγωνιωδώς να μάθει τι κάνω  και αν είμαι καλά…γιατί ανησυχούσε όλο το καιρό…του είπα τα σχετικά νέα ..ότι είμαι  καλύτερα και ρώτησα και γω με τη σειρά μου τι κάνει εκείνος….μου απάντησε η γυναίκα του ότι είναι μια χαρά γιατί τον ίδιο δεν τον καταλάβαινα τι έλεγε…..και επίσης μου είπε ότι χάρηκε πολύ ο Γιώργος που άκουσε ότι είμαι καλά  …

Κάτι δεν μου άρεσε στο γενικότερο ύφος αλλά δεν έδωσα συνεχεία…χαιρετιστήκαμε και υποσχεθήκαμε να μιλήσουμε πάλι σύντομα… να μη χαθούμε….

Μετά από δυο μέρες δέχτηκα πάλι ένα τηλέφωνο από τη γυναίκα του για να μου πει ότι ο Γιώργος μετά από λίγες ώρες από το τηλεφώνημα μας, έφυγε για αλλού …εκεί που ήξερε από την αρχή ότι θα πάει και το περίμενε καρτερικά…αγαπητικά σχεδόν …!!!

Έφυγε σαν άρχοντας…παλικάρι του Θεού. .τίμιος αγωνιστής …και σιωπηλός ικέτης του Θεού για τους άλλους…..δεν φοβήθηκε το θάνατο γιατί αγάπησε πολύ ..αγάπησε τον συνάνθρωπο του…βγήκε από τον εαυτό του και ελευθερώθηκε..

Η σύζυγος του μου είπε περιληπτικά για ότι δεν ήξερα για το Γιώργο…
Όταν γύρισε στο σπίτι έπιασε αμέσως δουλειά…
Ετοίμασε τη γυναίκα του για το τι θα συνέβαινε…εξηγώντας και ικετεύοντας την να ξαναφτιάξει τη ζωή της…και για κείνη και για το παιδί…

Έπιασε το μονάκριβο του και του είπε για το μεγάλο ταξίδι που θα αργούσε να επιστρέψει…(το παιδί είχε συνηθίσει τα ταξίδια του μπαμπά της στην Αμερική και αλλού)

Άλλαξε στο σπίτι τη διαρρύθμιση και όλα τα έπιπλα και μόλις τελείωσε σε 6 περίπου μήνες ησύχασε και μέσα σε λίγες μέρες έφυγε για το μεγάλο ταξίδι…..άρχοντας!!

Έτσι κάπως είναι οι κρυφές αγαπημένες ψυχές του Χριστού ..που με σοβαρότητα , θυσιαστική Αγάπη και καρτερικότητα σηκώνουν το σταυρό τους….

Γιώργο μας λείπεις αν και σε θυμόμαστε πάντα …και πάντα μας δίνεις δύναμη Χριστού να συνεχίσουμε…..

Μια επιθυμία μου έχει μείνει….χαθήκαμε με την οικογένεια του μέσα στην δίνη των δικών μου γεγονότων που όντως όπως είχε πει ο Γιώργος πήγε τελικά θαυματουργικά πολύ καλά…

Έχουν περάσει 12 χρόνια όλα εχουν φτιάξει  …. οι ευχές του Γιώργου να μας σκεπάζουν και η θυσιαστική του προσπάθεια να πιάσει τόπο....!!!

Θάθελα να πάω να δω το Γιώργο …να πάω στο κοιμητήρι…να δω το παιδί του να του πω αν μπορέσω τι πατέρα είχε…έναν πατέρα εις τύπον Χριστού…θα το προσπαθήσω...

αμήν γένοιτο!